نخستین تحلیل از تیم ایران آنفیلتر
در پی تشدید چشمگیر درگیری میان ایران و اسرائیل، ایالات متحده آمریکا امشب حملاتی هوایی هماهنگ‌شده را علیه سه مرکز هسته‌ای به‌شدت محافظت‌شده ایران، نطنز، فردو و اصفهان، انجام داد. این حملات با استفاده از بمب‌افکن‌های پنهان‌کار B‑2 و موشک‌های کروز تاماهاوک صورت گرفت؛ عملیاتی که دونالد ترامپ آن را «موفقیتی تماشایی» خواند. این نخستین مداخله مستقیم نظامی آمریکا در جنگ جاری است و شاید مهم‌ترین ضربه به زیرساخت هسته‌ای ایران در بیش از یک دهه گذشته باشد.
این تحلیل به واکنش‌های رسمی اولیه، روایت رسانه‌های غربی و پرسش‌های راهبردی تازه‌ای می‌پردازد که اکنون بر آینده رژسجمهوری اسلامی سایه افکنده‌اند.
واکنش‌های رسمی اولیه: منطقه‌ای در آستانه انفجار
ایالات متحده: دونالد ترامپ این عملیات را موفقیت‌آمیز خواند و گفت: «برنامه هسته‌ای ایران به‌طور کامل نابود شده است.» او افزود که آمریکا خواهان صلح است، «اما در صورت نیاز دوباره وارد عمل خواهد شد.» هیچ اشاره‌ای به تأیید کنگره نشد، موضوعی که در داخل آمریکا نگرانی‌هایی درباره سوء‌استفاده از اختیارات ریاست‌جمهوری به‌وجود آورده است.
اسرائیل: بنیامین نتانیاهو این حمله را «لحظه‌ای تاریخی» توصیف کرد و از آمریکا برای «ایستادن در کنار دنیای آزاد» قدردانی کرد. او در انتظار واکنش احتمالی ایران، دستور آماده‌باش کامل، از جمله فعال‌سازی سیستم‌های پدافند موشکی در سراسر کشور اسرائیل را صادر کرد.
ایران: عباس عراقچی این حملات را «اقدامی جنگی و تروریستی» خواند و هشدار داد که ایران «در زمان و مکان مناسب پاسخ خواهد داد.» تلویزیون دولتی تصاویری از تاسیسات آسیب‌دیده را با موسیقی نظامی و لحن ملی‌گرایانه پخش کرد، در حالی‌که رهبر جمهوری اسلامی همچنان سکوت اختیار کرده است.
روایت رسانه‌ها: پیروزی یا هرج‌ومرج
رسانه‌های غربی این حملات را همزمان «جسورانه» و «پرخطر» توصیف کرده‌اند. پنج تیتر خبری شاخص، تنوع پوشش خبری را نشان می‌دهند:
واشنگتن پست: «جنگنده‌های آمریکایی سه مرکز هسته‌ای ایران را هدف قرار دادند»
خبرگزاری AP: «آخرین خبرها: آمریکا وارد جنگ هوایی اسرائیل شد»
وال‌استریت ژورنال: «ترامپ: مراکز هسته‌ای ایران به‌طور کامل نابود شده‌اند»
وُکس: «این‌بار، جنگ جنگ ترامپ است»
گاردین: «ائتلاف ترامپ بر سر جنگ با ایران در حال فروپاشی است»
رسانه‌های آمریکایی بر موفقیت عملیاتی و خطرات سیاسی تمرکز دارند، در حالی که رسانه‌های اروپایی بیشتر به ابعاد حقوقی و خطر تشدید درگیری پرداخته‌اند.
پرسش‌های راهبردی: گام بعدی چیست؟
آیا حکومت ایران می‌تواند این ضربه را تحمل کند؟
این حمله نه فقط یک شکست تاکتیکی، بلکه یک ضربه روانی به رژیم محسوب می‌شود. برنامه هسته‌ای برای جمهوری اسلامی نماد اقتدار ملی و ایستادگی‌ست. حالا که آسیب‌پذیری آن نمایان شده، روایت قدرت دچار بحران شده است. اینکه این ماجرا به انسجام بیشتر منجر شود یا به ریزش مشروعیت، به واکنش‌های داخلی رژیم بستگی دارد.
ایران چه گزینه‌هایی برای پاسخ دارد؟
پاسخ دادن قطعی است، اما زمان و ابعاد آن مبهم. گزینه‌ها شامل حملات نیابتی علیه نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه، عملیات سایبری یا حملات موشکی به اهداف اسرائیلی یا آمریکایی‌ست. حمله مستقیم به کشورهای حاشیه خلیج فارس، به‌ویژه عربستان، نیز مطرح است، اما می‌تواند جبهه‌ای جدید ایجاد کند که از توان کنترل تهران خارج باشد.
آیا آمریکا برای ادامه حملات آماده می‌شود؟ یا اینکه این اقدام محدود بوده؟
هرچند دولت بایدن پیش‌تر خواهان خویشتن‌داری بود، اما پیام ترامپ — «اهداف زیادی باقی مانده‌اند» — نشان از آمادگی برای ادامه عملیات دارد. منابع نظامی از افزایش ناوگان دریایی آمریکا در خلیج فارس و مدیترانه شرقی خبر داده‌اند.
برنامه هسته‌ای چقدر آسیب دیده؟ چه زمانی می‌فهمیم؟
برآوردهای اولیه حاکی از خسارت‌های عمده‌اند. گفته می‌شود که سایت زیرزمینی فردو با بمب‌های نفوذی هدف قرار گرفته و سالن‌های غنی‌سازی نطنز از کار افتاده‌اند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و منابع اطلاعاتی ظرف ۷۲ ساعت آینده ارزیابی‌های اولیه را منتشر خواهند کرد، اما بررسی کامل ممکن است هفته‌ها طول بکشد.
در شرایط قطع اینترنت در داخل ایران چه می‌گذرد ؟
بلافاصله پس از حملات، دولت ایران اینترنت سراسر کشور را قطع کرد. ارتباطات غیرنظامی مختل و دسترسی رسانه‌های خارجی ممنوع شد. شایعاتی در تلگرام و شبکه X (از طریق VPN) از اعتراضات در اصفهان و مشهد حکایت دارند، اما تأیید آن ممکن نیست. انتظار می‌رود حکومت با تمام ابزارهای امنیتی تلاش کند اوضاع را کنترل و روایت رسمی را تثبیت کند.
نتیجه‌گیری: رژیمی زیر فشار
این لحظه شاید یکی از سرنوشت‌سازترین مقاطع در تاریخ جمهوری اسلامی باشد. رژیم اکنون با هم‌زمانی چند بحران روبه‌روست: شکست نظامی، انزوای جهانی، فروپاشی اقتصادی و اکنون خطر گسست داخلی. اینکه به سراغ انتقام نامتقارن برود، جنگ منطقه‌ای به راه اندازد، یا وارد دیپلماسی پنهان شود، نه‌تنها سرنوشت خود بلکه آینده خاورمیانه را نیز رقم خواهد زد.
در حال حاضر، ایران زخمی و ساکت است. اما در چنین لحظاتی، سکوت خود یک سیگنال بلند است: چیزی در راه است.
ما در ایران آنفیلتر به پوشش آن‌چه پشت دیوار خاموشی و سانسور می‌گذرد ادامه خواهیم داد. در حالی‌که حکومت چنگال خود را تنگ‌تر می‌کند، ما به افشای واقعیت‌ها متعهد می‌مانیم.
